W ramach realizacji międzynarodowego projektu Nowe głosy, ponownie odkryte opery. Powołanie Polsko-Norweskiej Akademii Operowej siły ponownie połączyły Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi oraz Trondheim Symfoniorkester & Opera. Owocem tegorocznej współpracy jest koprodukcja opery-oratorium David and Bathsheba z muzyką cenionego norweskiego kompozytora Ståle Kleiberga i librettem Jessiki Gordon. Szeroki rozgłos muzyce Kleiberga przyniosła nominacja do Nagrody Grammy w kategorii najlepszego nagrania operowego w 2009 roku.
Dwuaktowa współczesna opera została po raz pierwszy wystawiona w ramach marcowych spektakli w Trondheim. Cztery kolejne przedstawienia odbędą się w dniach 21-24 maja o godz. 18.00 w Sali Koncertowej łódzkiej Akademii. Kierownictwo muzyczne nad operą objął dobrze znany polskiej publiczności białoruski dyrygent Alexander Humala. Za scenografię, kostiumy i reżyserię przedstawienia odpowiedzialna jest Beata Redo-Dobber, którą melomani mogli zapamiętać m.in. jako reżyserkę musicalu operowego Włodzimierza Korcza Łódź Story premierowo wystawionego w Akademii Muzycznej w Łodzi. W obsadzie znaleźli się młodzi wokaliści operowi z Polski i Norwegii, którym towarzyszy orkiestra symfoniczna z Trondheim. Spektakl premierowy zaplanowany na 21 maja 2023 będzie polskim prawykonaniem dzieła scenicznego Kleiberga.
Władza, miłość i zbrodnia
Choć autorka libretta Jessica Gordon oparła jego treść na II Księdze Samuela, historia osadzona w biblijnych realiach szybko ukazuje swój ponadczasowy wymiar. W toku narracji widz obserwuje, jak często ludzkie emocje i osobiste pragnienia rzutują na decyzje, które powinny pozostać daleko poza sferą prywatnych interesów. Dzierżący władzę Król Dawid za nic ma konsekwencje swoich wyborów uderzających w publiczne dobro – władca nie waha się dopuścić manipulacji i nadużyć, by uwieść Batszebę i zdradzić Uriasza.
Koprodukcja Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi i Trondheim Symfoniorkester & Opera realizowana jest w ramach projektu Nowe głosy, ponownie odkryte opery. Powołanie Polsko-Norweskiej Akademii Operowej, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z dotacji Funduszy EOG i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
SPEKTAKLE
Przedstawienia w Sali Koncertowej Akademii Muzycznej w Łodzi
ul. Żubardzka 2a, darmowe wejściówki:
- PREMIERA – 21 maja 2023, niedziela, godz. 18.00 zobacz
- SPEKTAKL I – 22 maja 2023, poniedziałek, godz. 18.00 zobacz
- SPEKTAKL II – 23 maja 2023, wtorek, godz. 18.00 zobacz
- SPEKTAKL III – 24 maja 2023, środa, godz. 18.00 zobacz
TWÓRCY
- muzyka – Ståle Kleiberg
- libretto – Jessica Gordon
- SPOTKANIE Z KOMPOZYTOREM – 21 maja 2023, niedziela, godz. 17.00 zobacz
REALIZATORZY
- kierownictwo muzyczne – Alexander Humala
- reżyseria, scenografia, kostiumy, reżyseria projekcji multimedialnych – Beata Redo-Dobber
- reżyseria światła – Adam Trautz
- kostiumy-współpraca – Maria Balcerek
- charakteryzacja – Julie Esther
- animacje multimedialne – Jacek Kamiński
- przygotowanie chóru – Maria Hubluk-Kaszuba
- asystent kierownika muzycznego – Michał Śmiechowicz
- asystentki reżysera – Agnieszka Białek, Magdalena Cieślak
- pianiści korepetytorzy – Ewa Szpakowska, Maksymilian Piasecki
- pianista korepetytor chóru – Tomasz Kaszuba
- przygotowanie muzyczne i wymowa – Jeremy Silver
- konsultacje językowe – Elżbieta Fesnak-Przybylska, Jeremy Silver
- mentoring, zarządzanie projektem – Piotr Miciński
- zespół produkcyjny – Piotr Miciński, Frank Runar Gansmo, Elżbieta Szal-Płaza, Małgorzata Dąbrowa-Kostka, Dorota Rossowska
WYKONAWCY
- soliści – studenci Wydziału Sztuk Scenicznych Akademii Muzycznej w Łodzi oraz śpiewacy z Norwegii
- Orkiestra Trondheim Symfoniorkester & Opera
- Chór Akademii Muzycznej w Łodzi
- Alexander Humala – dyrygent
OBSADA
- Dawid | bas-baryton
Eirik Krokfjord
Michał Słowikowski - Batszeba | mezzosopran
Maia Reppe
Marlena Rygiel - Joab | tenor
Jostein Fahre
Patryk Wnuk - Uriasz | tenor
Endre Aaberge Dahl
Wiktor Sobkowiak - Natan | bas
Johannes Nicolai Aas
Marcel Orłowski - Syn Dawida i Batszeby
Gabriel Kubit - Zespół wokalno-aktorski
Maria Bińkowska, Katarzyna Jakubowicz
Kinga Czech, Helena Saciuk
Ryszard Janiak, Gaofeng Wu
Piotr Grzelak, Patryk Laudański
SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE O REALIZATORACH
Kompozytor - STÅLE KLEIBERG
Urodził się w Stavanger w 1958 roku. Jest profesorem na Norweskim Uniwersytecie Nauki i Technologii w Trondheim. Jego utwory wykonywane są zarówno w Norwegii, jak i za granicą, najczęściej na zamówienie uznanych orkiestr, zespołów i wykonawców. Cechą charakterystyczną muzyki Kleiberga jest rozszerzona tonalność oraz kunszt kolorystyczny, o czym można przekonać się, słuchając jego utworów orkiestrowych, m.in. pierwszej symfonii The Bell Reef oraz Koncertu skrzypcowego. Nagranie ostatniego z wymienionych dzieł znalazło się w albumie Treble and Bass: Concertos by Ståle Kleiberg nominowanym do nagrody Grammy. Istotną część dorobku kompozytora stanowią dzieła operowe i oratoryjne, wśród nich David i Bathsheba – utwór reprezentujący obydwa gatunki, który swoją premierę miał w katedrze w Nidaros w 2008 roku. Nagranie dzieła wydane w norweskiej wytwórni 2L zostało nominowane do amerykańskiej nagrody Grammy w kategorii Best Opera Recording. Jednym z najczęściej wykonywanych dzieł Kleiberga jest Requiem – for the victims of Nazi. Zaprezentowano je słuchaczom podczas koncertu 11 września 2004 roku w Katedrze Narodowej w Waszyngtonie; wydarzenie było transmitowane w całych Stanach Zjednoczonych, a nagranie wykonania zarejestrowano na płycie CD. Ostatnim dziełem Kleiberga mieszczącym się we wspomnianych gatunkowych ramach jest Mass for Modern Mann na sopran, baryton, chór mieszany i orkiestrę premierowo wykonanym w 2015 roku w katedrze Nidaros w Trondheim oraz na antenie NRK Radio. Nie mniej interesujący obszar twórczości stanowią dzieła kameralne Kleiberga. Sześć z nich zostało zarejestrowanych na kolejnej płycie wytwórni 2L zatytułowanej Mezzotints - Chamber Music by Ståle Kleiberg oraz albumie z jego muzyką kameralną Do You Believe in Heather?
Kierownictwo muzyczne – ALEKSANDER HUMALA
Studiował dyrygenturę chóralną w Białoruskiej Państwowej Akademii Muzycznej w Mińsku oraz dyrygenturę symfoniczną w Konserwatorium w Rotterdamie. Następnie doskonalił swoje umiejętności podczas kursów mistrzowskich prowadzonych przez cenionych pedagogów, takich jak Collin Metters, Yuri Simonov i Jorma Panula. W 2010 roku otrzymał prestiżowe stypendium Huygens. W ramach programu stypendialnego Lane’a Kirklanda studiował również zarządzanie kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (2019-2020). Zadebiutował w 2003 roku wraz z orkiestrą kameralną Białoruskiej Akademii Muzycznej. W tym samym roku wystąpił z Orkiestrą Symfoniczną Młoda Białoruś, a następnie zadebiutował na arenie międzynarodowej z Litewską Państwową Orkiestrą Symfoniczną i został zaproszony do poprowadzenia włoskiej Orkiestry Giovanile della Saccisica. W latach 2009 i 2012 w ramach programu stypendialnego „Gaude Polonia” odbył staże dyrygenckie w Operze Wrocławskiej i Filharmonii Narodowej w Warszawie. W latach 2014-2016 był asystentem dyrygenta Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, a w latach 2013-2019 pełnił funkcję głównego dyrygenta białoruskiego zespołu Capella Sonorus. Od 2017 do 2021 roku pełnił funkcję dyrygenta Rosyjskiej Narodowej Orkiestry Filharmonicznej. Współpracował m.in. z Orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie, Filharmonią Bałtycką, Filharmonią Łódzką, Orkiestrą Symfoniczną w Hajfie, Moskiewską Państwową Orkiestrą Filharmoniczną, Białoruską Narodową Orkiestrą Symfoniczną, Litewską Narodową Orkiestrą Filharmoniczną oraz Orkiestrą Filharmonii w Saratowie i Samarze. W sezonie artystycznym 2013/2014 był asystentem Martina Brabbinsa podczas produkcji opery Psie serce Aleksandra Raskatowa w Operze w Lyonie. Występował na Festiwalu w Lucernie (2012, wraz z Orkiestrą Festiwalową Akademii w Lucernie pod dyrekcją Pétera Eötvösa), Letnim Festiwalu w Pärnu (2011), gdzie studiował pod kierunkiem Neeme Järviego i Parvo Järviego, Międzynarodowym Festiwalu St. Magnus na Orkadach (2011), gdzie współpracował z takimi zespołami jak Scottish Chamber Orchestra i London Sinfonietta. W 2014 roku był asystentem Lorina Maazela podczas Castleton Festival. Od sezonu 2021/2022 Alexander Humala jest dyrektorem artystycznym Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie.
fot. Bartek Barczyk
Reżyseria, scenografia, kostiumy, reżyseria projekcji multimedialnych – BEATA REDO-DOBBER
Wykształcona muzycznie aktorka, reżyser, pedagog, choreograf. Absolwentka krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (dziś Akademii Teatralnej). Przez ponad dziesięć lat aktorka Starego Teatru w Krakowie. Grała i reżyserowała także za granicą. Jej debiut reżyserski to Stara panna i złodziej oraz Telefon Giana Carla Menottiego w Operze Norymberskiej za dyrekcji Christiana Thiellemanna. Współpracowała z najwybitniejszymi reżyserami operowymi świata, m.in. z Harrym Kupferem, Robertem Wilsonem, Gilbertem Deflo, Davidem Aldenem, Achimem Freyerem czy Davidem Pountneyem. Przez ponad 20 lat związana z Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie, gdzie współpracowała m. in. z Mariuszem Trelińskim, Andrzejem Żuławskim, Krzysztofem Warlikowskim czy Lechem Majewskim. Wyreżyserowała tam szereg koncertów, gal operowych, wznowień spektakli z udziałem międzynarodowych gwiazd opery czy przedstawień, np. W Krainie Czarodziejskiego Fletu według Wolfganga Amadeusa Mozarta, Bajko, gdzie jesteś…?, Muzyczne podróże Stasia. W Sali Kongresowej w Warszawie stworzyła wiele koncertów emitowanych przez telewizję. W Operze Poznańskiej zrealizowała operę z udziałem dzieci i solistów – Brundibar Hansa Krasy. Dla Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie stworzyła spektakle: Sen Nocy Letniej Benjamina Brittena (Opera Narodowa), Napój Miłosny Geatana Donizettiego (Warszawska Opera Kameralna), Aptekarza Franza Josepha Haydna na scenie Opery i Filharmonii w Białymstoku – ten sam tytuł zrealizowała dla Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w Operze Nova. Łódzka Akademia Muzyczna to miejsce premiery musicalu operowego Włodzimierza Korcza Łódź Story, który wyreżyserowała. Tam także powstał spektakl Wesołych kumoszek z Windsoru Otto Nicolaia, zrealizowany w Teatrze Wielkim w Łodzi. Współpracowała ze słyną grupą twórców La Fura del Baus, z którą wyreżyserowała i przygotowała choreografię do Turandot Giacoma Pucciniego w Monachijskiej Staatsoper pod batutą Zubina Mehty. Dla Opery w Walencji zrealizowała Rigoletto Giuseppe Verdiego. W reżyserowanych przez siebie spektaklach najczęściej tworzy także scenografię, projekty kostiumów, choreografię oraz projekcje multimedialne. Jej przestawienie Cesarz Atlantydy lub Odmowa Śmierci Wiktora Ullmanna, który powstał w Operze Krakowskiej, zdobyło Nagrodę Główną oraz nagrody indywidualne konkursu i festiwalu „Aramel” w Szeged (Węgry) w 2011 roku. Z Operą Wrocławską wystawiła w Hali Stulecia Fausta Charles’a Gounoda, która to produkcja została przeniesiona do gmachu opery. Tamże od 2017 roku grany jest jej spektakl W krainie zaczarowanego fletu na podstawie słynnej opery Mozarta. W 2021 roku w Mazowieckim Teatrze Muzycznym zrealizowała musical Błękitny zamek Romana Czubatego oraz widowisko muzyczne Dla Ciebie śpiewałem w 2022 roku.