Inne wydarzenia cykliczne

Nigdy niewystawiane w Polsce oratorium sceniczne Georga Friedricha Händla Semele jest arcydziełem wśród kompozycji barokowych. Podstawowym celem realizacji tego projektu jest gruntowne poznanie zapomnianej, a wybitnej kompozycji, przybliżenie dzieła widzom i słuchaczom oraz konsolidacja działań uczelni artystycznych Łodzi i szkoły baletowej przy wsparciu Teatru Wielkiego w Łodzi. Udostępnienie sceny łódzkiej Opery dla pierwszych trzech spektakli nie tylko podnosi rangę przedsięwzięcia, lecz przede wszystkim stwarza niespotykane dotąd możliwości twórcze dla młodych artystów.
Semele Haendla, skomponowane w 1743 roku, nie jest ani operą, ani oratorium. George Friedrich Händel chcąc wystawić swoją najnowszą operę na scenie londyńskiej Covent Garden w czasie Wielkiego Postu, świadomie określił ją mianem opery-oratorium. Pierwsze wystawienie sztuki miało miejsce w Teatrze Covent Garden 10 lutego 1744 roku. W sumie zagrano cztery spektakle różnie przyjęte zarówno przez publiczność, jak i krytykę, a głosów niezadowolenia, a nawet oburzenia, nie brakowało. Charles Jennens, mecenas sztuki i przyjaciel Händla, oceniał dzieło w sposób następujący: „Nie oratorium, ale sprośna opera… Opera Angielska, ale przez głupców nazywana Oratorium i jako takie wykonana w Covent Garden”. Rzeczywiście, zarówno akcja sceniczna, jak i sam tekst Semele ma zabarwienie miłosne, a nawet erotyczne, co jednak w czasach obecnych nie budzi podobnych sprzeciwów jak w epoce Händla, a nawet może stać się magnesem przyciągającym widzów i słuchaczy.

Pierwotne, operowe libretto The story of Semele napisane w latach 1705-1706 przez Williama Congreve dla kompozytora Johna Ecclesa nigdy nie doczekało się wystawienia i uznane zostało przez jemu współczesnych za niemożliwe do adaptacji scenicznej. Ponownego opracowania tekstu dla Georga Friedricha Händla dokonał nieznany librecista (prawdopodobnie Newburgh Hamilton), a kompozytor w roku 1743, w nieco ponad miesiąc, skomponował do niego najwyższej próby muzykę. Utwór Haendla nie jest ani operą, ani oratorium. Napisany, podobnie jak późniejszy Hercules, do świeckiego tekstu, z założenia miał być wystawiony jako oratorium, na scenie, z chórem i bez akcji scenicznej. Pierwsze wystawienie sztuki miało miejsce w Teatrze Covent Garden 10 lutego 1744 roku. W sumie zagrano cztery spektakle różnie przyjęte zarówno przez publiczność, jak i krytykę, a głosów niezadowolenia, a nawet oburzenia, nie brakowało.
Charles Jennens, mecenas sztuki i przyjaciel Händla, oceniał dzieło w sposób następujący: „Nie oratorium, ale sprośna opera… Opera Angielska, ale przez głupców nazywana Oratorium i jako takie wykonana w Covent Garden” (Christopher Hogwood, Händel, Kraków 2010).
Rzeczywiście, zarówno akcja sceniczna, jak i sam tekst Semele ma zabarwienie miłosne, a nawet erotyczne, co jednak w czasach obecnych nie budzi podobnych sprzeciwów jak w epoce Händla, a nawet może stać się magnesem przyciągającym widzów i słuchaczy.
Dzieło za życia kompozytora doczekało się jedynie jednego wznowienia (w grudniu 1744 roku) w King’s Theatre w Londynie, które – mimo skrótów i usunięcia części nazbyt śmiałych treści – zostało wykonane zaledwie dwa razy. Dopiero w roku 1925, dzięki wystawieniu w Cambridge, opera- oratorium Händla rozpoczęła powolny lecz triumfalny powrót na sceny operowe świata. Po kolejnej realizacji w 1954 roku w Londynie sztuka należy do stałego repertuaru teatrów operowych, a niektóre wystawienia (np. z roku 2007 w Zurychu) przywróciły jej należne miejsce wśród kompozycji wielkiego barokowego mistrza.

Nigdy niewystawiane w Polsce oratorium sceniczne Georga Friedricha Händla Semele jest arcydziełem wśród kompozycji barokowych. Podstawowym celem realizacji projektu jest gruntowne poznanie zapomnianej, a wybitnej kompozycji, przybliżenie dzieła widzom i słuchaczom oraz konsolidacja działań wyższych uczelni artystycznych miasta i szkoły baletowej. Patronat Teatru Wielkiego w Łodzi i udostępnienie jego sceny dla pierwszych dwóch spektakli nie tylko podnosi rangę przedsięwzięcia, lecz przede wszystkim stwarza niespotykane dotąd możliwości twórcze dla młodych artystów. Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi traktuje tę operową produkcję jako projekt ogólnouczelniany, studenci przyjmą więc na siebie role solistów, chóru i orkiestry. Akademia Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego i studenci Pracowni Projektowania Kostiumu Scenicznego zajmą się stroną scenograficzną i kostiumową przedsięwzięcia, a uczniowie Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. F. Parnella uświetnią wystawienie scenami tanecznymi. Wszystkie działania koordynować będą: kierownik muzyczny – dr hab. Marcin Wolniewski (AM), scenograf i kostiumolog – dr Izabela Stronias (ASP) oraz kierownik chóru – dr Dawid Ber (AM).
Proces przygotowywania spektaklu rozpoczął się w maju 2016 od przesłuchania solistów i wyłonienia dwu obsad. W przesłuchaniu najważniejsze były możliwości wokalne kandydatów, a także ich zdolności i umiejętności aktorskie, które sprawdzała reżyser Eva Buchmann, z pochodzenia Szwajcarka na stałe mieszkająca w Amsterdamie. Doświadczenie w tworzeniu spektakli operowych, zwłaszcza barokowych, było decydującym argumentem przy wyborze reżysera przedstawienia. Eva Buchmann, która w swoim repertuarze ma wiele inscenizacji dzieł barokowych m.in. Agrippinę G. F. Händla, Arminio H. I. F. Bibera, Kaffeekantate i Jagdkantate J. S. Bacha, La serva padrona G. B. Pergolesiego i Pimpinone G. Ph. Telemanna, pozwoli studentom na konfrontację zdobytych umiejętności z oczekiwaniami europejskich realizatorów. W przygotowaniach do wystawienia Semele od początku nad poprawnością stylu barokowego czuwać będą: mgr Anna Werecka (śpiew) i mgr Ewa Rzetecka-Niewiadomska (klawesyn). Specjalista od angielskiej wymowy scenicznej Anne Woodworth z Dublina będzie pracować z solistami i chórem, natomiast część prób ensemblowych poprowadzi Jan Willem de Vriend – obecnie dyrektor artystyczny Orkiestry Filharmonicznej w Enschede, a przez ponad 25 lat kierownik artystyczny zespołu Combattimento Consort Amsterdam, specjalizującego się m.in. w wykonawstwie muzyki barokowej.
Przedsięwzięcie zostało zgłoszone do Europejskiej Akademii Operowej z siedzibą w Maastricht.