Kod przedmiotu

Kierunek
Kompozycja i Teoria Muzyki

Specjalność
Teoria Muzyki

Typ przedmiotu
Obowiązkowy

Poziom przedmiotu

Metody nauczania
wykład i ćwiczenia

Język wykładowy
polski

Imię i nazwisko wykładowcy
prof. Piotr Grajter
ad. dr Krzysztof Grzeszczak
st. wykł. Jolanta Smolska

Wymagania wstępne
Znajomość harmonii klasycznej w zakresie średniej szkoły muzycznej.

Cele przedmiotu

• wiedza teoretyczna dotycząca sztuki kontrapunktu;
• umiejętność linearnego myślenia, przydatna w analizowaniu, komponowaniu, improwizowaniu oraz wykonywaniu utworów polifonicznych;
• opanowanie w stopniu zaawansowanym wiedzy w zakresie zasad konstrukcji polifonii;
• wykazanie się praktycznymi umiejętnościami w zastosowaniu zasad polifonii linearnej;
• rozwinięcie umiejętności improwizatorskich o wiedzę z dziedziny kontrapunktu;
• zdolność do samodzielnego rozwiązywania w praktyce wykonawczej, analitycznej i kompozytorskiej zagadnień związanych ze specyfiką przedmiotu

Treści merytoryczne przedmiotu
Semestr I:
Gatunki dwugłosowe:

• linie melodyczne w stylu ścisłym i swobodnym;
• nuta przeciw nucie w stylu ścisłym i swobodnym (kontrapunkt podwójny);
• dwie nuty na jedną w stylu swobodnym (ścisłym);
• gatunki synkopowane w stylu swobodnym: nuta przeciw nucie, trzy nuty na jedną;
• floridus;
• "rytmy uzupełniające się";
• dwa głosy ozdobne lub swobodna imitacja dwugłosowa;
• inwencja 2-głosowa.

Semestr II:
Gatunki trzygłosowe (styl swobodny):

• nuta przeciw nucie, dwie nuty na jedną przeciw jednej;
• cztery nuty na dwie przeciw jednej;
• kontrapunkt ozdobny na synkopowany: nuta przeciw nucie, trzy nuty przeciw jednej;
• dwa głosy ozdobne przeciw jednej nucie;
• wszystkie głosy ozdobne lub swobodna imitacja trzygłosowa;
• inwencja 3-głosowa;
• gatunki czterogłosowe (nadobowiązkowo).

Semestr III:
Kanony dwugłosowe w ruchu prostym:

• w oktawie;
• w górnej kwincie lub dolnej kwarcie (z głosem dopełniającym);
• w górnej w kwincie (z odpowiedzią tonalną),
• kanon okrężny;
• w tercji [sekście] (z głosem dopełniającym);
• w sekundzie [nonie] (z głosem dopełniającym);
• w augmentacji;
• w diminucji;

Kanony dwugłosowe w ruchu przeciwnym:

• z zachowaniem III i II stopnia gamy;
• w augmentacji z zachowaniem V stopnia gamy;
• z zachowaniem dowolnego stopnia gamy;
• kanony dowolne: kanon w ruchu raka i kanon zwierciadlany, kanon chorałowy.
• Kanony trzygłosowe (wybór).

Semestr IV:

• Kanony 4-głosowe (wybór), kanon podwójny;
• inwencja 2 i 3-głosowa (przygotowanie do egzaminu).

Kryteria oceny
w semestrach I-III zaliczenie ze stopniem na podstawie przedłożonych ćwiczeń praktycznych w obrębie powyższych treści kształcenia, semestr IV: komisyjny egzamin pisemny: samodzielne napisanie fragmentu inwencji 3-głosowej na zadany temat (kompletne pierwsze przeprowadzenie tematu w 3-głosie, z uwzględnieniem kontrapunktów stałych lub zmiennych, zwyczajowa odpowiedź, łącznik między I i II przeprowadzeniem, wskazanie wejścia tematu w II przeprowadzeniu).

Bibliografia
F. Wesołowski, Nauka kontrapunktu, Warszawa 2008.
K. Sikorski, Kontrapunkt, cz. I Gatunki, cz. II Kanon, Kraków 1953-54.
J. Gawlas, Kontrapunkt, podstawowe zasady, Kraków 1970.
Z. Noskowski, Kontrapunkt, wykład praktyczny, Warszawa 1928.
Dieter de la Motte, Kontrapunkt, Leipzig 1985.
Hieronim Feicht, Polifonia renesansu, Kraków 1976.