Archiwum wydarzeń – listopad 2016

Osobę Ottaviano Petrucciego (1466-1539), twórcę i właściciela jednej z pierwszych wielkich oficyn wydawniczych, większość współczesnych muzyków kojarzy z … Internetem, a w szczególności bazą nut sygnowaną jego nazwiskiem, zawierającą olbrzymią ilość zeskanowanych przez biblioteki rękopisów i starodruków. Chociaż to nie Petrucci jako pierwszy opracował sposób drukowania nut (palmę pierwszeństwa dzierży Ulrich Han i jego Missale Romanum opublikowane w 1476 roku), wydawane przezeń antologie dzieł najważniejszych kompozytorów epoki podbiły rynki europejskie. A pierwszą z nich stanowił Harmonice Musices Odhecaton, czyli jak głosi tytuł, sto pieśni muzycznie zharmonizowanych, opublikowany w 1501. Kolejne dwa tomy ukazały się rok oraz trzy lata później. Trzon repertuaru wszystkich trzech tomów tworzą chansons oraz (w mniejszym stopniu) motety burgundzkich i franko-flamandzkich mistrzów polifonii II połowy XV wieku (od Gilesa Binchois do Josquina des Pres). Fakt opublikowania ich bez tekstu słownego sugerować może, że wydawca przeznaczył zbiór do wykonań czysto instrumentalnych.
Na program niniejszego koncertu złożą się utwory zaczerpnięte zarówno z Odhecatonu (tom pierwszy i trzeci), jak i innych druków Petrucciego z początku XVI stulecia, a w szczególności zbiorów frottoli, których prosta struktura i często taneczny charakter stanowić będą swoisty kontrapunkt dla wyrafinowanej, „północnej” polifonii. Jednak zarówno chansons jak i frottole, co charakterystyczne zwłaszcza dla muzyki powstałej przez 1600 rokiem, nie stanowią zamkniętych form. Rola wykonawcy jest tu nieporównanie bardziej istotna niż w przypadku utworów barokowych, czy klasycznych: trzeba nie tylko samodzielnie określić instrumentację, ale w wielu przypadkach stworzyć aranżację, a nawet zadecydować o samym materiale muzycznych, wybierając miejsca zastosowania akcydencji. Przyjęta przez zespół Filatura di Musica obsada wykonawcza inspirowana jest składami instrumentalnymi typowymi dla II połowy XV wieku, w których brzmienie zespołu tworzą różnego rodzaju instrumenty strunowe i dęte o cichym i delikatnym brzmieniu. W przypadku niniejszego koncertu będą to viola da gamba, fidel oraz rozmaitych typów flety. Całość programu zespala zaś jedna z najsłynniejszych pieśni Josquina des Pres – Adieu mes amours…

 

FILATURA DI MUSICA

Filatura di musica jest zespołem specjalizującym się w wykonawstwie historycznym. Nazwa zespołu łączy przemysłowe, włókiennicze tradycje miasta Łodzi (wł. filatura – przędzalnia) ze sztuką muzyczną Muzycy w większości zawodowo związani z Łodzią to absolwenci prestiżowych uczelni artystycznych na świecie: Schola Cantorum Basiliensis, Koninklijk Conservatorium w Hadze, Musikhochschule w Trossingen czy Conservatoire de Musique w Grenoble. Grając dotychczas wspólnie w innych formacjach muzycznych, artyści w tym roku postanowili wykorzystać zdobyte doświadczenie i umiejętności oraz przyjaźń, aby pójść wspólną ścieżkę artystyczną. Trzon zespołu stanowią: Magdalena Pilch i Marek Nahajowski – flety, Judyta Tupczyńska – skrzypce barokowe, Justyna Krusz i Julia Karpeta – viola da gamba oraz Patrycja Domagalska-Kałuża – klawesyn, pozytyw. W repertuarze zespołu znajduje się europejska muzyka renesansowa, barokowa i klasyczna. Filatura di musica współpracuje z  innymi polskimi instrumentalistami specjalizującymi się w historycznych praktykach wykonawczych i grającymi na instrumentach dawnych, a także ze śpiewakami i tancerzami. Zespół, jako jeden z niewielu w Europie, wykonuje muzykę wczesnego baroku w oryginalnej szacie brzmieniowej, z wykorzystaniem replik XVII-wiecznych instrumentów dętych oraz charakterystycznego dla tej epoki, wysokiego stroju (466Hz). Dotychczas zespół wystąpił m.in. w Filharmonii Łódzkiej oraz festiwalach: Barok na Spiszu, Kultura Wieków Dawnych, Frankofonia 2016. Był także rezydentem Podkarpackiej Letniej Akademii Muzyki występując w Pałacu Biesa w Olszanicy oraz w Uhercach Mineralnych w ramach programu Kultury Dostępnej na zaproszenie Fundacji Krośnieńskiej im. Ignacego Paderewskiego.

Magdalena Pilch – w 1997 roku ukończyła studia magisterskie w klasie fletu Grzegorza Olkiewicza w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. W latach 1998-2002 odbyła studia podyplomowe w klasie fletu traverso prof. dr Linde Brunmayr – Tutz w Staatliche Hochschule für Musik w Trossingen (Niemcy). W 2013 roku przeprowadziła przewód habilitacyjny w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, którego tematem była Kompleksowa wizja fletu romantycznego w zakresie budowy, brzmienia, techniki gry i praktyki wykonawczej według Die Kunst des Flötenspiels in theoretisch – praktischer Beziehung dargestellt von A.B. Fürstenau op. 138”. Od 2009 roku jest zatrudniona jako adiunkt w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi. Gra na fletach renesansowych, barokowych, klasycznych i romantycznych. Jest współzałożycielką pierwszego polskiego konsortu poprzecznych fletów renesansowych Epithalamion. Współpracuje z orkiestrą Fundacji Akademii Muzyki Dawnej w Szczecinie famd.pl. Od kilku lat zajmuje się również wykonywaniem repertuaru kameralnego w I połowy XIX wieku na instrumentach historycznych.

Marek Nahajowski (ur. 1979), teoretyk muzyki, flecista grający na kopiach instrumentów historycznych; ukończył z wyróżnieniem studia w zakresie teorii muzyki pod kierunkiem Ryszarda Daniela Golianka (Łódź 2003) oraz fletu podłużnego w klasie Tomasza Dobrzańskiego (Wrocław 2007); od 2010 roku adiunkt w Katedrze Teorii Muzyki w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, gdzie prowadzi przedmioty związane z historią oraz praktyką wykonawczą muzyki baroku, a od 2011 roku także klasę fletu podłużnego. Jest autorem pierwszego polskiego tłumaczenia traktatu Johanna Joachima Quantza Versuch einer Anweisung die Flöte traversiere zu spielen (O zasadach gry na flecie poprzecznym, Łódź 2012) oraz rozprawy doktorskiej poświęconej jego sonatom fletowym (wyd. Łódź 2013), za którą otrzymał nagrodę w prestiżowym Konkursie im. Ks. Prof. Hieronima Feichta. Zainteresowania naukowe Marka Nahajowskiego koncentrują się na hermeneutycznej interpretacji utworów muzycznych XVI-XVIII wieku oraz estetyce i praktyce wykonawczej epoki baroku i wczesnego klasycyzmu. Jako instrumentalista występował z wieloma zespołami muzyki dawnej, m.in. Il Tempo, Ars Cantus, Concerto Polacco, Royal Baroque Ensemble. Marek Nahajowski jest również zapraszany jako gościnny wykładowca kursów interpretacji muzyki dawnej. W 2014 ukazała się jego płyta solowa poświęcona fantazjom fletowym Georga Philippa Telemanna (RecArt 0009).

Judyta Tupczyńska urodziła się w Częstochowie, gdzie ukończyła Państwowe Liceum Muzyczne. Jest absolwentką warszawskiej Akademii Muzycznej im. F. Chopina, którą ukończyła w 2003 r. zdobywając dyplom z wyróżnieniem na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki. Równocześnie uczyła się gry na skrzypcach barokowych u Agaty Sapiechy w prowadzonym przez nią Międzywydziałowym Studium Muzyki Dawnej. W 2007 r. ukończyła podyplomowe studia w Scholi Cantorum Basiliensis w Bazylei (Szwajcaria) w klasie Chiary Banchini. Doskonaliła swoje umiejętności interpretacji muzyki średniowiecza, renesansu i baroku na licznych kursach prowadzonych przez m.in. S. Standage, E. Gattiego i A. Stecka, G. Russo i zespół Micrologus. W 2007 r. otrzymała nagrodę specjalną na konkursie skrzypcowym „Premio Bonporti” w Rovereto (Włochy). Wykonuje muzykę dawną na historycznych instrumentach smyczkowych koncertując w Polsce i zagranicą jako solistka, kameralistka, koncertmistrz i muzyk orkiestrowy. Współpracuje z wieloma zespołami, m. in. Concerto Polacco, Arte dei Suonatori, Il Tempo, Capella Cracoviensis, Academia Montis Regalis, Il Complesso Barocco, l’Orchestra Barocca della Mitteleuropea (Włochy), Haydn Sinfonietta Wien (Austria), Les Ambassadeurs (Francja), Brevis Consort (Litwa). Ma na swoim koncie nagrania radiowe i fonograficzne. Od 2011 prowadzi klasę skrzypiec barokowych i altówki barokowej na Akademii Muzycznej w Łodzi.

Justyna Młynarczyk – gambistka oraz pedagog. Współzałożyciel tria viol da gamba Gambasada, członek {oh!} Orkiestry Historycznej, wykładowca Akademii Muzycznej im. G. i  K. Bacewiczów w Łodzi, twórca klasy violi da gamba w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej II st. im. K. Szymanowskiego w Katowicach. W gronie swych największych autorytetów w dziedzinie gry na violi wyróżnia francuskie profesorki Marianne Muller oraz Christine Plubeau. Jest absolwentką Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie wiolonczeli oraz Conservatoire de Musique w Grenoble (Francja) i Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie violi da gamba. Ukończyła także Szkołę Aktorską Lart Studio w Krakowie. Współpracuje z zespołami takimi jak Capella Cracoviensis, Ensemble Hildebrandt 1719, Parnassos, Harmonia Sacra, Floripari, Camerata Silesia, Octava, Polska Orkiestra XVIII wieku, Filatura di Musica, Consortium Sedinum.