22 lutego 2023, środa
Sala Balowa, Pałac Akademii Muzycznej w Łodzi, ul. Gdańska 32
wstęp wolny

Muzyczny labirynt to pierwszy w historii łódzkiej uczelni projekt w całości poświęcony muzyce średniowiecznej. Nazwa nawiązuje do słów Johannesa de Grocheo, francuskiego teoretyka przełomu XIII i XIV wieku, który o ówczesnych estampidach – wirtuozowskich, instrumentalnych utworach solowych – pisał, że, chociaż przynależą raczej do sfery muzyki popularnej (musica vulgaris), w istocie stanowią one rodzaj dźwiękowego labiryntu, wymagającego szczególnej uwagi, tak od wykonawcy, jak i słuchacza. W analogiczny sposób wypowiadał się on także o twórczości wielogłosowej (musica mensurabilis), traktowanej jako rodzaj wyrafinowanej sztuki o charakterze intelektualnym, przeznaczonej dla odbiorców, potrafiących docenić skomplikowane sploty krzyżujących się głosów kontrapunktycznych.

Ideą programu jest zaprezentowanie obu rodzajów późnośredniowiecznych muzycznych labiryntów, a także zwrócenie uwagi na bogactwo brzmieniowe ówczesnych utworów instrumentalnych, zarówno jedno- jak i wielogłosowych. Wykonywane kompozycje zostały zaczerpnięte z dwóch źródeł. Pierwszym z nich jest XIV‑wieczny włoski manuskrypt, przechowywany obecnie w Londynie (BL 29987), zawierający, oprócz licznych kompozycji wielogłosowych, kilkanaście rozbudowanych, wirtuozowskich estampid, przeznaczonych na instrument solo, oraz równie skomplikowanych, bogato ornamentowanych tańców. Drugie źródło stanowi tak zwany manuskrypt praski (CZ-Pu XI E 9), powstały w pierwszych latach XV wieku i zawierający instrumentalne aranżacje wielogłosowych pieśni kompozytorów francuskich i włoskich okresu Ars Nova. Koncertowi towarzyszyć będą krótkie wykłady poświęcone ikonografii muzycznej średniowiecza oraz interpretacji polifonii XIV i początku XV wieku.

HARMONOGRAM
16.30-17.15 – WYKŁAD

Musica sine littera – o interpretacji repertuaru instrumentalnego epoki Ars Nova
dr hab. Marek Nahajowski, prof. AM

17.15-18.00 – WYKŁAD

Instrumenty muzyczne w ikonografii średniowiecznej. Omówienie wybranych motywów
mgr Patryk Jadczak | Instytut Historii Sztuki UŁ

18.30 – KONCERT

wykonawcy:

  • Marek Nahajowski, Magdalena Pilch – flety średniowieczne
  • Judyta Tupczyńska – fidel
  • Henryk Kasperczak – lutnia średniowieczna
  • Jarosław Kopeć – instrumenty perkusyjne

program:

  • AnonimSaltarello nr 1
  • AnonimLamento di Tristano
  • AnonimEsperance qui en mon cuer
  • AnonimSoy liés
  • AnonimJe porte amaiblement
  • Francesco LandiniPoche partier
  • AnonimIn Pro
  • AnonimSalterello 3
  • Anonim / Petrus de VigilysJe languis
  • AnonimJa falli
  • Petrus des MolinsDi Molen van Pariis / Amis tout dous vis’
  • Guillaume de MachautSe vous n’estes
  • AnonimSansserre
  • AnonimTre Fontane
  • AnonimSans joye avoir
  • AnonimSoy tart tempre
  • AnonimTalent mes pris
  • AnonimTrotto

 

MAREK NAHAJOWSKI

Marek Nahajowski Urodzony w 1979 roku teoretyk muzyki i muzyk grający na kopiach historycznych instrumentów dętych drewnianych (flet podłużny, szałamaja); ukończył z wyróżnieniem studia w zakresie teorii muzyki pod kierunkiem Ryszarda Daniela Golianka (Łódź 2003) oraz fletu podłużnego w klasie Tomasza Dobrzańskiego (Wrocław 2007); od 2010 roku adiunkt w Katedrze Teorii Muzyki w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, gdzie prowadzi przedmioty związane z praktyką wykonawczą muzyki baroku, historią teorii muzyki i praktyki kompozytorskiej, a od 2011 roku także klasę fletu podłużnego. Za pracę poświęconą sonatom fletowym Johanna Joachima Quantza (wyd. Łódź 2013) trzymał nagrodę główną w prestiżowym Konkursie im. Ks. Prof. Hieronima Feichta. W 2019 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego (teoria muzyki) na podstawie rozprawy o historiografii muzyki w XVIII wieku.
Zainteresowania naukowe Marka Nahajowskiego koncentrują się na estetyce muzycznej i praktyce wykonawczej średniowiecza, renesansu i baroku, hermeneutycznej interpretacji dzieł wokalnych oraz esperanckiej kulturze muzycznej. Jako instrumentalista występował z wieloma zespołami muzyki dawnej, m.in. Il Tempo, Ars Cantus, Concerto Polacco, Royal Baroque Ensemble, Filatura di Musica. Marek Nahajowski jest również zapraszany jako gościnny wykładowca kursów interpretacji muzyki dawnej. W 2014 roku ukazała się jego płyta solowa poświęcona fantazjom fletowym Georga Philippa Telemanna (RecArt 0009), a w 2018 – suitom Josepha Bodina de Boismortiera (RecArt 0026).

 

PATRYK JADCZAK

Patryk Jadczak Urodzony w roku 1992 historyk sztuki; magisterium uzyskał w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego na podstawie pracy pt. Obraz „Jezu, ufam Tobie”. Artystyczna wizualizacja Eugeniusza Kazimirowskiego objawień Świętej Faustyny, napisanej pod kierunkiem dr. hab. Tadeusza Bernatowicza, prof. UŁ (2016). W roku 2018 ukończył Studium Muzyki Kościelnej Archidiecezji Łódzkiej w zakresie muzyki kościelnej.
Zatrudniony w Akademii Muzycznej w Łodzi jako pracownik Działu Nauczania, pełniący również funkcję sekretarza Wydawnictwa AM, a od roku 2021 pedagog tejże uczelni. Obecnie doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UŁ przygotowujący rozprawę doktorską pod kierunkiem dr. hab. Tadeusza Bernatowicza, prof. UŁ.
Na zainteresowania badawcze Patryka Jadczaka składają się m.in. średniowieczna i nowożytna recepcja kultury antycznej Grecji i Rzymu, oprawa artystyczna uroczystości królewskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a także wpływ żeńskiej mistyki przeżyciowej na plastykę i muzykę.

 

MAGDALENA PILCH

Magdalena Pilch W 1997 roku ukończyła studia w klasie fletu Grzegorza Olkiewicza w Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu. W 2002 roku ukończyła studia podyplomowe w klasie fletu traverso prof. dr Linde Brunmayr – Tutz w Saatliche Hochschule für Musik w Trossingen (Niemcy). Od 2009 roku jest zatrudniona w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów jako pedagog prowadzący klasę fletu traverso, najpierw na stanowisku adiunkta, a obecnie profesora AM. Współpracuje również z Akademią Muzyczną im. K. Szymanowskiego w Katowicach.
Magdalena Pilch gra na fletach średniowiecznych, renesansowych, barokowych, klasycznych i romantycznych. Jest założycielką jedynego działającego obecnie w Polsce konsortu poprzecznych fletów renesansowych La Viva Fiamma i współzałożycielką zespołu muzyki dawnej Filatura di Musica. Od 2013 roku pełni funkcję redaktora naczelnego półrocznika naukowo – artystycznego „Notes Muzyczny” (notesmuzyczny.pl) wydawanego przez AM w Łodzi.
Magdalena Pilch jest autorką polskich przekładów dwóch ważnych historycznych szkół fletowych: J.‑M. Hotteterre Zasady gry na flecie poprzecznym, flecie podłużnym i na oboju, red. M. Nahajowski (Łódź 2013) i J. G. Tromlitz Szczegółowa i gruntowna szkoła gry na flecie (Łódź 2018), a także twórczynią pierwszej polskiej profesjonalnej strony poświęconej fletom poprzecznym w kontekście historycznych praktyk wykonawczych (flettraverso.pl).

 

JUDYTA TUPCZYŃSKA

Judyta Tupczyńska Jest absolwentką Teorii Muzyki na warszawskiej Akademii Muzycznej im. F. Chopina (dyplom z wyróżnieniem). Równocześnie uczyła się gry na skrzypcach barokowych u Agaty Sapiechy w Międzywydziałowym Studium Muzyki Dawnej. W 2007 r. ukończyła podyplomowe studia w Scholi Cantorum Basiliensis w Bazylei (Szwajcaria) w klasie skrzypiec barokowych Chiary Banchini. Wykonuje muzykę średniowiecza, renesansu i baroku na historycznych instrumentach smyczkowych koncertując w Polsce i zagranicą jako solistka, kameralistka, koncertmistrz i muzyk orkiestrowy. Współpracuje z wieloma zespołami, m.in. Il Tempo, Concerto Polacco, Arte dei Suonatori, Capella Cracoviensis, La Tempesta, Academia Montis Regalis, Il Complesso Barocco (Włochy), Haydn Sinfonietta Wien (Austria), Les Ambassadeurs (Francja), Brevis Consort (Litwa), Weser Rennaisance Bremen (Niemcy). Jest współzałożycielem zespołu Filatura di Musica oraz założycielem i kierownikiem artystycznym zespołu Musarion. Ma na swoim koncie liczne nagrania radiowe i fonograficzne. Wraz z Fundacją Ars Chori zajmuje się organizowaniem projektów artystycznych, m.in. cykli „Bach vs. Händel, czyli spotkanie, którego nie było”, „Barok po francusku” i Festiwalu Muzyka Archiwów. Od 2011 prowadzi klasę skrzypiec barokowych i altówki barokowej na Akademii Muzycznej w Łodzi, obecnie na stanowisku adiunkta.

 

HENRYK KASPERCZAK

Henryk Kasperczak Lutnista, absolwent Królewskiego Konserwatorium w Hadze w klasie lutni Toyohiko Satoh i Akademii Muzycznej w Krakowie oraz muzykologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Adiunkt w Akademii Muzycznej w Poznaniu. Współpracuje z Warszawską Operą Kameralną oraz Stowarzyszeniem Dramma Per Musica będąc członkiem orkiestr i składów Basso Continuo. Autor książki Lutnia renesansowa dawniej i dziś. Synteza stylów, form i środków wykonawczych w twórczości Toyohiko Satoh. Aktywnie działa wśród młodzieży współtworząc Festiwal Lutniowy Najkrótsza noc Wojciecha Długoraja w Gostyniu i Międzynarodowy Festiwal Kultury Dawnej w Malborku. Przewodniczący jury i współorganizator Konkursu Muzyki Dawnej dla młodzieży w Malborku. Współorganizator i akompaniator na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym Muzyki Dawnej Canticum Gaudium w Poznaniu. Grając na instrumentach historycznych uczestniczy również w działaniach muzyki współczesnej i rozrywkowej; w formacjach AmaryllisPospolite Ruszenie łączy muzykę dawną z rokiem progresywnym; współpracując z Jackiem Kowalskim, Mirosławem Czyżykiewiczem i Bartkiem Marusikiem wprowadza lutnie w świat współczesnej piosenki z tekstem literackim.

 

JAROSŁAW KOPEĆ

Jarosław Kopeć Absolwent Poznańskiej Akademii Muzycznej i Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Od ponad 30-tu lat jest pierwszym perkusistą Warszawskiej Opery Kameralnej. Należy do nielicznych w Polsce perkusistów specjalizujących się w wykonawstwie historycznym na starych instrumentach z epoki baroku i klasycyzmu. Współpracuje z tak renomowanymi zespołami muzyki dawnej, jak : Musica Antiqua Collegium Varsoviense, Wrocławska Orkiestra Barokowa, Oh! Orkiestra, Arte Dei Suonatori, Orkiestra Leopoldinum, Goldberg Ansamble, Accademia del Arcadia, La Tempesta , Il Tempo a także Gabrieli Consort & Players, Academia Montis Regalis, Venice Baroque Orchestra i licznymi zespołami kameralnymi.
Szerokie zainteresowania muzyczne sprawiają, że z powodzeniem wykonuje muzykę wielu epok – łącząc doświadczenia różnych stylów grania na instrumentach perkusyjnych.
Uczestniczył w nagraniu kilkudziesięciu płyt z muzyką dawną, z których wiele zostało nagrodzonych prestiżowymi nagrodami fonograficznymi, a także płyt z muzyką rozrywkową, etniczną i rockową (jako perkusista zespołu Elektryczne Gitary), które osiągnęły status „złotych” i „platynowych płyt”.
Jest właścicielem unikalnej kolekcji instrumentów perkusyjnych z czasów baroku i klasycyzmu, które samodzielnie remontuje i rekonstruuje z dbałością o detale historyczne.

 

Koncert MUZYCZNY LABIRYNT