Ogólnopolska Konferencja Naukowa
8 grudnia 2018, sobota
Sala 12, Pałac Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 32
II DZIEŃ KONFERENCJI
godz. 10.00
Sonaty skrzypcowe polskich kompozytorów z przełomu XIX i XX wieku jako przykład emocjonalnego kształtowania wyrazu w muzyce
dr hab. Tomasz Król, prof. AM
Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi
W artykule autor analizuje wpływ elementów ekspresyjnych na wrażenia słuchowe na przykładzie polskich sonat na skrzypce i fortepian z przełomu XIX i XX wieku. Muzyka w sensie fizycznym jest zjawiskiem akustycznym, gdzie słuchacz jest odbiorcą nie tylko materiału dźwiękowego, ale i odbiorcą emocji, które zostały wywołane właśnie przez słuchaną muzykę.
Muzyczna świadomość znajduje także swoje odzwierciedlenie w następstwie dźwięków, które są ze sobą powiązane w szczególny i oryginalny sposób.
Pojęcia funkcyjne jak: dynamika wydobywanego dźwięku i dynamika ciągu dźwięków, tempo następujących po sobie dźwięków tworzą charakterystyczny rys dzieła, jakim jest sonata. Autor przedstawia argumenty za emocjonalnym odbiorem dzieł polskich kompozytorów i konfrontuje je z ogólnymi postulatami modernizmu w muzyce.godz. 10.30
Wpływ stylistyki Karola Szymanowskiego na twórczość kompozytorów polskich XX wieku na przykładzie „Suity polskiej” Szymona Laksa
dr Aleksandra Szwejkowska-Belica
Zespół Szkół Muzycznych im. Marcina Józefa Żebrowskiego w Częstochowie
Istotą niniejszego artykułu jest ukazanie wpływu zarówno twórczości, jak i osobowości Karola Szymanowskiego na kolejne pokolenia kompozytorów polskich XX wieku, szukających nowych kierunków i możliwości dla własnego rozwoju artystycznego, na przykładzie Suity polskiej – dzieła na skrzypce i fortepian Szymona Laksa. Jest to kompozycja bardzo ciekawa i inspirująca pod względem naukowo-badawczym, wykonawczym oraz artystycznym. Wszelkie działania badawcze zmierzają do znalezienia w kompozycji Laksa podobieństw stylistycznych i poddania ich analizie porównawczej z dziełami Szymanowskiego. Podane w artykule przykłady wskazują na wyraźny wpływ Szymanowskiego, od dalekich skojarzeń dotyczących nastroju, kolorytu, aury utworu po konkretne cytaty, będące świadectwem wielkiego szacunku i admiracji, jakie Szymon Laks żywił względem Karola Szymanowskiego. Świadczy o tym również fakt, iż utwór ten został Szymanowskiemu zadedykowany. Bogate dziedzictwo, jakie pozostawił po sobie Szymanowski, stało się nową drogą, którą wytyczył dla następnych pokoleń nie tylko polskich kompozytorów. Wydaje się, iż ta teza została w tym artykule należycie uargumentowana. W kompozycji Laksa znajdziemy wyraźne wpływy, a czasami nawet cytaty polskiego folkloru, które również stosował w swojej twórczości Karol Szymanowski. Celem artykułu jest również przybliżenie niezwykle rzadko wykonywanej kompozycji, ukazanie jej niezaprzeczalnych walorów oraz pobudzenie wszystkich do odkrywania i promowania wielu zapomnianych, lecz niejednokrotnie bardzo wartościowych dzieł muzyki polskiej.
Prezentacja muzyczna:
Szymon Laks – Suita polska
Aleksandra Szwejkowska-Belica – skrzypce, Hanna Holeksa – fortepian
Grażyna Bacewicz
– Kujawiak
– Piosenka
– Krakowiak
Aleksandra Szwejkowska-Belica – skrzypce, Maria Belica – skrzypcegodz. 11.15
Karol Rathaus – zapomniany kompozytor polskiego pochodzenia
dr hab. Bogumiła Weretka-Bajdor
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Treścią wykładu będzie przedstawienie sylwetki polskiego kompozytora tyleż wybitnego, co nieznanego. Urodzony w Tarnopolu, w żydowskiej rodzinie, w której od pokoleń muzyka zajmowała szczególne miejsce. Już we wczesnym dzieciństwie przejawiał wyjątkowy talent muzyczny. Po maturze wyjechał na studia do Wiednia, gdzie ukończył historię na Uniwersytecie Wiedeńskim oraz Wiedeńską Akademię Muzyczną w zakresie kompozycji. Kontynuował studia także w berlińskiej Hochschule fur Musik. Lata 20-te to w życiu kompozytora pasmo sukcesów i szczyt popularności. Był to też bardzo płodny okres w twórczości. Pierwsze kompozycje wykazywały cechy późnoromantyczne, o określonej tonalności, lecz już te napisane po roku 1923 przedstawiały Rathausa jako twórcę awangardowego. Powstające wówczas dzieła były bardziej nowatorskie, w których kompozytor odchodził od systemu dur-moll, wykorzystując zdobycze techniki dwunastostopniowej Schoenberga. W 1930 powstał film Morderca Dymitra Karamazowa, do którego Karol Rathaus napisał muzykę. Był to ogromny sukces kompozytora i początek jego wielkiej popularności oraz uznania krytyków. Stał się najważniejszym kompozytorem filmu dźwiękowego. Po dziesięciu latach spędzonych w Berlinie, wobec wzmagającego się hitleryzmu i wzrostu nastrojów antysemickich postanowił opuścić Niemcy. Jego wieloletnia wędrówka przez Paryż, Londyn, Los Angeles, zakończyła się ostatecznie osiedleniem w Nowym Jorku. Otrzymał tam posadę nauczyciela kompozycji w nowo otwartym Queens College. Poświęcił się pedagogice i walnie przyczynił się do rozkwitu wydziału muzyki tej uczelni (obecnie jest to Aaron Copland School of Music).
Przez 35 lat pracy twórczej pozostawił łącznie ponad 140 dzieł. Większość dorobku stanowią utwory orkiestrowe, kameralne i solowe. Ale pisał też muzykę sceniczną i użytkową, do sztuk teatralnych i do filmu.godz. 12.00
Pedagodzy Akademii Muzycznej w Gdańsku we współpracy z wydawnictwem Eufonium, w dziele otwarcia zapomnianych kart polskiej muzyki – nie tylko kameralnej
dr Magdalena Ochlik-Jankowska
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
W dniach 9-10 listopada 2018 r. w Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku odbyła się I Międzynarodowa Sesja Artystyczno-Naukowa „Z zapomnianych kart polskiej muzyki kameralnej”. W jej programie znalazła się prezentacja oferty wydawnictwa Eufonium, związanej z twórczością zapomnianych kompozytorów polskich. Była to wystawa ogromnej ilości woluminów nut, opublikowanych dzięki pasji i zaangażowaniu redaktora naczelnego Jarosława Pabisiaka oraz bezinteresownej współpracy redakcyjnej pedagogów Akademii Muzycznej w Gdańsku.
Wiele z zawartych w tych tomikach kompozycji nie ustępuje pod względem artystycznym uznanym pozycjom literatury światowej i niejednokrotnie nasza wspólna praca redakcyjna owocowała w krótkim czasie prawykonaniem, premierą, czy nagraniem opracowywanego utworu. Wszystko to zainspirowało mnie do przedstawienia całokształtu dotychczasowych wyników działań wielu wspaniałych ludzi, którzy przywracają pamięć należną spuściźnie kompozytorskiej naszych rodaków.
Artykuł będzie zawierał historię niezwykłych poszukiwań redaktora Pabisiaka w celu odnalezienia poszczególnych dzieł i sprowadzenia z zagranicy kopii ich pierwodruków. Przedstawię także przyczyny oraz przebieg pracy redakcyjnej zaangażowanych artystów, a także napiszę o ich dążeniach do wprowadzenia publikowanych dzieł na sceny koncertowe nie tylko na Pomorzu.
Źródłem wiedzy będą wywiady, na które zgodzili się profesorowie Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz Jarosław Pabisiak. Uwzględnię także ważniejsze wydarzenia, które przyczyniają się do stopniowego upowszechniania publikowanych utworów. Nadmienię też o ich wartości pedagogicznej na poziomie edukacyjnym szkoły muzycznej II stopnia.
Załączę także skrócony opis dotychczas wydanej przez Eufonium – po raz pierwszy w Polsce – istotnej części naszej narodowej kultury muzycznej, ze szczególnym uwzględnieniem dzieł powstałych w pierwszej połowie XX wieku.godz. 12.30
Wirtuozeria jako czynnik wyrazu artystycznego w kameralnym dziele Józefa Szulca
dr hab. Julita Przybylska-Nowak
Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu
Wykład dotyczy Sonaty a-moll op.61 na fortepian i skrzypce Józefa Zygmunta (Josepha) Szulca. Kompozytor żył w latach 1875-1956. Urodził się w Warszawie, umarł w Paryżu. Postać zapomniana, barwna, działająca na wielu płaszczyznach życia artystycznego. Wstęp nawiązywać będzie do tematu wykładu-wirtuozerii. Przedstawiona zostanie sylwetka kompozytora wraz z wykazem twórczości, oraz analiza Sonaty a-moll pod kątem współdziałania duetu na płaszczyźnie wirtuozowskiej. Podsumowanie – próba wykazania wartości dzieła na tle wybranych kompozycji kameralnych uznanych jako sonaty o najwyższym stopniu wirtuozerii instrumentalnej w składzie skrzypce – fortepian.
Wykład opatrzony będzie tekstem nutowym Sonaty a-moll (wyd. Bellon, Ponscarme & Cie w Paryżu) oraz prezentacją fragmentów muzycznych, pochodzących z płyty CD ,,Works for violin and piano” wyd. 2014 DUX.godz. 14.00
Przemyskie korzenie Artura Malawskiego
dr hab. Monika Wilińska-Tarcholik
Akademia Muzyczna w Krakowie
Referat (artykuł) „Przemyskie korzenie Artura Malawskiego” stanowić będzie próbę przybliżenia słuchaczom i czytelnikom obrazu życia muzycznego Przemyśla w I połowie XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem postaci Kazimierza Lepianki, zapomnianego pedagoga i kompozytora, pierwszego nauczyciela Artura Malawskiego. Referat ma za zadanie ukazać zmiany, jakie następowały w życiu muzycznym polskich miast (na przykładzie Przemyśla) w czasie ostatnich lat zaborów, wojny oraz uzyskanej niepodległości, działalność założonego w 1862 roku Towarzystwa Muzycznego i wpływ muzycznej atmosfery miasta na kształtowanie osobowości młodego Artura Malawskiego.
W trakcie referatu przewidziana jest prezentacja muzyczna z płyty CD – Klejnoty Europy Wschodniej „Marzenia” Kazimierza Lepianki, kilkuminutowej miniatury, zarejestrowanej w wykonaniu Piotra Tarcholika (skrzypce) oraz autorki referatu na fortepianie. Referat wzbogacony zostanie od strony wizualnej fotografiami Przemyśla.godz. 14.30 | GOŚĆ SPECJALNY
Ludomir Różycki – twórczość kameralna
dr hab. Arkadiusz Kubica
Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
godz. 15.00
panel dyskusyjny z udziałem gościa specjalnego
godz. 11.45 – przerwa
godz. 13.00 – przerwa
- Informacja prasowa o konferencji pobierz plik .pdf